Sống chung ba thế hệ từng là nét đẹp gia đình Việt; nơi sum vầy yêu thương. Giờ đây, nhịp sống hiện đại khiến mô hình ấy phai nhạt, nhường chỗ cho sự chia tách.

Sống chung ba thế hệ – Nền nếp truyền thống đầy yêu thương

Ngày trước, những ngôi nhà ba gian; mái ngói rêu phong không chỉ là nơi trú mưa nắng mà còn là chốn dưỡng nuôi tâm hồn. Sống chung ba thế hệ là cách người Việt gìn giữ gia phong; dạy dỗ con cháu bằng lời ăn tiếng nói; bằng cử chỉ lễ nghĩa thường ngày.

Tôi vẫn nhớ rõ trong gia đình mình; ông bà, cha mẹ, con cháu đều sống chung một mái nhà. Những bữa cơm tối rộn ràng tiếng nói cười; những buổi sớm quét sân cùng bà; hay lúc cả nhà cùng nhau gói bánh chưng ngày Tết – Tất cả đã trở thành những ký ức sâu đậm không gì thay thế nổi.

Ấn tượng không thể quên trong tôi là những đêm được ngủ với bà nội; nghe bà kể chuyện cổ tích; trong hương thơm nhè nhẹ của miếng trầu – Mùi hương rất riêng; rất Việt, rất tình. Khi ấy; tôi cảm thấy được yêu thương tuyệt đối; được bao bọc bởi vòng tay của cả một thế hệ.

Tam đại đồng đường – Bài học từ sự tôn ti, nề nếp

Sống chung ba thế hệ không chỉ để tiện chăm sóc mà còn là nơi gìn giữ đạo hiếu, rèn tính nhường nhịn, sống trên dưới có trước sau. Gia đình tôi ngày ấy đề cao nề nếp: trên bảo dưới nghe, người lớn sống đúng mực để làm gương, trẻ nhỏ được dạy bảo bằng tình thương và sự nghiêm khắc.

Sống chung ba thế hệ
Tam đại đồng đường – Bài học từ sự tôn ti, nề nếp (Ảnh: internet).

Tôi nhớ mãi lời bà tôi nói khi thấy con cháu lần lượt ra ở riêng: “Cơm chín thì phải vần ra” – Một cách ví von đầy thấu đáo cho việc ai rồi cũng phải trưởng thành; tự lập. Nhưng điều đó không có nghĩa là quên mất cội nguồn hay để tình thân phai nhạt.

Sống chung ba thế hệ đang dần phai trong gia đình hiện đại

Ngày nay, giữa những khu phố sầm uất và căn hộ hiện đại, sống chung ba thế hệ trở thành điều xa xỉ. Nhiều gia đình giờ đây chỉ có cha mẹ và con cái, còn ông bà sống riêng hoặc ở quê. Thậm chí, trong cùng một mái nhà, mỗi người cũng sống trong thế giới riêng: con cái đóng kín cửa phòng, cha mẹ ôm máy tính, ông bà ngồi lặng lẽ ở tầng dưới.

Có lần tôi về quê, hỏi một bà cụ đã ngoài 80:
– Bà ơi, cháu nội bà đâu rồi ạ?
Bà mỉm cười buồn:
– Nó ở trên phòng. Cả ngày nó cũng chẳng xuống. Có khi bà chết cũng không biết…

Câu nói ấy như một nhát cắt vào lòng. Khi khoảng cách thế hệ không còn được bắc cầu bằng yêu thương và sẻ chia; thì căn nhà – Dù rộng đến mấy – Cũng hóa lạnh lẽo như một nhà trọ.

Tam đại đồng đường – Không chỉ là không gian mà là tinh thần

Không ai phủ nhận sự tiện nghi và riêng tư của cuộc sống hiện đại. Nhưng nếu sự riêng tư ấy đi kèm với im lặng; xa cách và thiếu vắng sự hiện diện tinh thần; thì gia đình chẳng khác gì một nơi tạm trú.

Gia đình không chỉ là nơi để sống, mà là nơi để trở về. Sự hiện diện của ông bà trong đời sống con cháu không chỉ để trông nom mà còn là một phần của di sản tinh thần – Truyền lửa truyền thống, dạy con cháu biết yêu thương, kính trọng.

Sống chung ba thế hệ đang mai trong gia đình hiện đại
Gia đình không chỉ là nơi để sống, mà là nơi để trở về (Ảnh: internet)

Chúng ta có thể không sống chung; nhưng hoàn toàn có thể “sống gần” bằng cách giữ những bữa cơm cuối tuần; những cuộc gọi hỏi han; những cái ôm ấm áp vào dịp lễ Tết. Điều quan trọng là giữ lại tinh thần sống chung ba thế hệ – Dù hình thức có thay đổi.

Xin đừng để ký ức “sống chung ba thế hệ” chỉ còn là chuyện kể

Giữa guồng quay hiện đại; con người ta có thể đi xa, sống riêng; phát triển sự nghiệp; nhưng đừng để mái nhà – Nơi từng rộn rã tiếng bà kể chuyện; nơi cha mẹ hy sinh từng bữa cơm – Trở thành chỗ trú qua ngày.

Sống chung ba thế hệ không nhất thiết phải là ở chung một nhà; mà là ở trong nhau – Bằng tình thân, bằng sự quan tâm; bằng nếp sống gắn bó giữa các thế hệ.

Xin đừng để đến một ngày; ta phải đứng lặng trong ngôi nhà cũ; lắng nghe tiếng vọng của quá khứ và thốt lên: “Giá như mình đã trở về sớm hơn…”