Dạy con kiểu Tây ngày càng phổ biến khi “cái tôi” được đề cao. Nhưng liệu mô hình ấy có khiến trẻ em Việt xa rời lễ nghĩa, hiếu kính và mất đi sự gắn bó gia đình – những giá trị truyền thống từng là nền tảng vững chắc

Dạy con kiểu Tây: Tự do cho con, khoảng cách cho nhau

Không khó để nhận ra xu hướng “dạy con kiểu Tây” đang len lỏi vào đời sống của nhiều gia đình Việt. Trẻ được khuyến khích tự lập từ nhỏ, tự quyết định sở thích; quan điểm và lối sống cá nhân. Cha mẹ không còn đóng vai trò áp đặt; mà trở thành “bạn đồng hành” – Một xu hướng tưởng chừng hiện đại và tích cực.

Tuy nhiên, phía sau vẻ ngoài tiến bộ ấy lại là những mối dây liên kết gia đình dần rạn nứt. Khi “cái tôi” được nuôi dưỡng quá sớm; không ít đứa trẻ quên mất “cái ta” – Nơi tình thân, nếp nhà và những phép tắc đơn sơ từng được cha ông gìn giữ. Trẻ có thể tự tin tranh luận, phản biện; nhưng lại bối rối trước một lời thưa gửi với ông bà. Trẻ có thể sử dụng tiếng Anh thành thạo; nhưng lúng túng khi ngồi bên mâm cơm Tết; nghe kể chuyện tổ tiên.

Dạy con kiểu Tây từ xa – Khi cha mẹ xuất ngoại, ông bà bất lực

Dạy con kiểu Tây – Lối sống Đông truyền thống đi về đâu
Dạy con kiểu Tây từ xa – Khi cha mẹ xuất ngoại, ông bà bất lực ( Ảnh: internet ).

Một trong những biểu hiện rõ nhất của sự đứt gãy truyền thống là thực trạng cha mẹ đi xuất khẩu lao động; để con lại quê nhà cho ông bà chăm sóc. Họ yêu thương con vô bờ; nhưng dạy con theo kiểu Tây từ xa: “Đừng nghe ông bà răn dạy lạc hậu”, “Phải biết phản biệ; không cần nghe lời răm rắp”…

Và thế là, những đứa trẻ sống trong vòng tay ông bà nhưng lại hấp thụ tư duy Tây phương qua từng cuộc gọi điện thoại. Chúng bắt đầu cãi lại, bắt đầu ngại cúi chào; bắt đầu xem những lời dạy về đạo làm người là cổ hủ. Ông bà; với lòng yêu thương sâu nặng nhưng thiếu thẩm quyền; dần trở thành người trông nom chứ không còn là người dạy dỗ.

Dạy con kiểu Tây; nếu thiếu sự gắn kết văn hóa; có thể khiến những đứa trẻ lạc lõng giữa chính quê hương mình – Xa gia đình, xa truyền thống, và xa cả gốc rễ tâm hồn.

Dạy con kiểu Tây hay giữ lối Đông – Đâu là nền tảng để làm người

Dạy con kiểu Tây – Lối sống Đông truyền thống đi về đâu
Dạy con kiểu Tây hay giữ lối Đông – Đâu là nền tảng để làm người ( Ảnh: internet ).

Không ai phủ nhận rằng dạy con có nhiều điểm tiến bộ: đề cao tư duy độc lập; nuôi dưỡng sự sáng tạo, giúp trẻ trở thành công dân toàn cầu. Nhưng nếu quá mải mê hướng ra ngoài; ta dễ quên rằng một con người chỉ vững vàng khi có gốc.

Người Việt xưa dạy con từ mâm cơm; từ câu chuyện cổ tích; từ bài học “tiên học lễ, hậu học văn”. Trẻ được học cách chào hỏi; cách sống khiêm nhường, cách biết ơn và biết giữ gìn tình thân. Những điều ấy tưởng nhỏ, nhưng lại là chiếc rễ giúp đứa trẻ lớn lên làm người tử tế.

Khi dạy con kiểu Tây nhưng vẫn giữ nền tảng đạo lý phương Đông; trẻ sẽ biết phản biện nhưng không hỗn hào, biết tự lập nhưng không quên gia đình; biết sống hiện đại nhưng vẫn giữ trọn nhân cách người Việt.

Giữ truyền thống không có nghĩa là phủ nhận hiện đại

Điều quan trọng không nằm ở việc chọn Tây hay Đông; mà ở cách ta hòa quyện hai phương pháp để nuôi dạy một thế hệ vừa hội nhập vừa có bản sắc.

Trẻ em thời nay cần kỹ năng sống, tư duy toàn cầu; nhưng cũng rất cần được học cách thưa gửi; cách cúng tổ tiên, cách sống vị tha – Những bài học không có trong sách giáo khoa phương Tây. Dạy con kiểu Tây sẽ không là sai nếu cha mẹ giữ được vai trò người truyền lửa – Truyền sự ấm áp của gia đình; tình yêu thương gắn bó và nền tảng đạo lý dân tộc.