Gia đình là nền tảng quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ. Khi bố mẹ thường xuyên xung đột, trẻ phải chịu đựng tổn thương tinh thần nghiêm trọng. Không chỉ ảnh hưởng ngay tại thời điểm đó, những vết sẹo tâm lý còn kéo dài đến tuổi trưởng thành.

1. Ảnh hưởng đến tâm lý và cảm xúc của trẻ

Những cuộc xung đột liên tục khiến trẻ sống trong trạng thái căng thẳng, lo lắng và sợ hãi. Chúng có thể cảm thấy bất an; mất cảm giác an toàn trong chính ngôi nhà của mình. Đặc biệt, vào những ngày vui như các dịp lễ; Tết; sinh nhật, việc chứng kiến bố mẹ xung đột càng khiến trẻ dễ rơi vào tâm trạng buồn bã, thất vọng.

Trẻ em nhạy cảm với bầu không khí gia đình hơn người lớn nghĩ. Dù không hiểu hết các vấn đề, chúng vẫn cảm nhận được sự căng thẳng; giận dữ hay lạnh nhạt giữa cha mẹ, dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng về tâm lý.

Bố mẹ thường xuyên xung đột ảnh hưởng đến con cái như thế nào?

2. Hình thành vết thương tâm lý lâu dài

Những xung đột thường xuyên của cha mẹ có thể gây tổn thương tinh thần kéo dài. Khi lớn lên, trẻ dễ gặp khó khăn trong việc kiểm soát cảm xúc; trở nên cáu gắt; nóng nảy hoặc thu mình lại trong các mối quan hệ.

Trẻ cũng có thể phát triển cơ chế phòng vệ như né tránh giao tiếp, tự cô lập hoặc trở nên hung hăng. Những tổn thương này có thể dẫn đến lo âu; trầm cảm hoặc các vấn đề tâm lý nghiêm trọng khác.

3. Ảnh hưởng đến sự phát triển nhân cách

Trẻ học hỏi rất nhiều từ cách cư xử của bố mẹ. Nếu thường xuyên chứng kiến cảnh xung đột, trẻ có thể cho rằng mâu thuẫn là điều bình thường và giải quyết bằng cách la hét; đổ lỗi là chấp nhận được. Điều này ảnh hưởng đến cách trẻ đối xử với bạn bè, thầy cô và gia đình sau này.

Bên cạnh đó, trẻ dễ mất niềm tin vào tình yêu, hôn nhân và các mối quan hệ. Nhiều trẻ lớn lên trong môi trường bất hòa có xu hướng sợ kết hôn hoặc vô thức rơi vào các mối quan hệ độc hại.

4. Gây suy giảm thành tích học tập

Một gia đình căng thẳng khiến trẻ khó tập trung học tập; mất động lực; giảm khả năng tiếp thu kiến thức và không còn hứng thú với các hoạt động xã hội. Lâu dần, kết quả học tập giảm sút, ảnh hưởng đến tương lai của trẻ.

Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em sống trong gia đình có xung đột cao thường có chỉ số EQ thấp hơn, gặp khó khăn trong việc điều chỉnh tâm trạng và giao tiếp với người khác.

5. Ảnh hưởng đến mối quan hệ với cha mẹ

Trẻ lớn lên trong môi trường bố mẹ thường xuyên xung đột sẽ có xu hướng xa cách bố mẹ, thậm chí mất dần sự tin tưởng và tôn trọng đối với họ. Khi những cuộc tranh cãi diễn ra thường xuyên, trẻ không còn cảm thấy bố mẹ là chỗ dựa an toàn mà thay vào đó là nguồn cơn của căng thẳng và đau khổ. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ dần thu mình; ngại chia sẻ cảm xúc hoặc tìm kiếm sự đồng cảm từ bên ngoài, thậm chí từ những mối quan hệ không lành mạnh.

Mặt khác, một số trẻ có thể phản ứng theo hướng chống đối, nổi loạn để bày tỏ sự bất mãn. Chúng có thể có hành vi thách thức, cố tình làm trái ý cha mẹ hoặc xa lánh gia đình. Mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái từ đó trở nên rạn nứt, khó hàn gắn.

Về lâu dài, sự xa cách này có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Những đứa trẻ từng lớn lên trong gia đình xung đột có thể duy trì khoảng cách với bố mẹ; ít liên lạc hoặc thậm chí cắt đứt quan hệ. Điều này không chỉ gây tổn thương cho con cái mà còn để lại sự nuối tiếc và cô đơn cho chính cha mẹ khi về già.

6. Những bộ phim nổi tiếng trên thế giới phản ánh thực tế này

Trên thế giới có nhiều bộ phim khai thác thành công chủ đề gia đình xung đột và ảnh hưởng đến con cái rất đáng xem:

Bố mẹ thường xuyên xung đột ảnh hưởng đến con cái như thế nào?
  • “Marriage Story” (2019): Bộ phim kể về một cặp vợ chồng đang trên bờ vực ly hôn và cách con trai của họ bị ảnh hưởng bởi những căng thẳng trong mối quan hệ của cha mẹ.
  • “Kramer vs. Kramer” (1979): Một bộ phim kinh điển về ly hôn và cuộc chiến giành quyền nuôi con, cho thấy những tổn thương tâm lý mà một đứa trẻ phải gánh chịu khi cha mẹ xung đột.
  • “The Squid and the Whale” (2005): Bộ phim phản ánh cuộc ly hôn đầy căng thẳng giữa hai nhà văn và sự rạn nứt trong tâm lý của những đứa trẻ khi phải chứng kiến cuộc hôn nhân tan vỡ.

Bố mẹ xung đột không chỉ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình mà còn tác động sâu sắc đến con cái. Để bảo vệ tâm lý và sự phát triển của trẻ, cha mẹ cần học cách kiểm soát cảm xúc; giải quyết mâu thuẫn ôn hòa và tránh xung đột trước mặt con. Một gia đình hòa thuận là nền tảng giúp trẻ phát triển lành mạnh và có tương lai tươi sáng hơn.