Ngâm thực phẩm trước khi nấu giúp loại bỏ độc tố, giảm chất ức chế dinh dưỡng, làm mềm thực phẩm và nâng cao hương vị giúp bảo vệ sức khỏe gia đình.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Tri thức từ bếp xưa đến khoa học hiện đại

Hình ảnh người mẹ; người bà ngồi tỉ mẩn ngâm khoai; ngâm đậu; ngâm xương trước bữa cơm gia đình vốn rất quen thuộc trong ký ức của bao thế hệ người Việt. Ngày đó, chưa có kiến thức dinh dưỡng hiện đại; nhưng bằng kinh nghiệm thực tiễn; ông bà ta đã sớm biết rằng ngâm thực phẩm trước khi nấu là bước khởi đầu quan trọng để đảm bảo món ăn vừa ngon, vừa lành.

Ngày nay, các nghiên cứu dinh dưỡng đã chứng minh: việc ngâm đúng cách giúp khử độc tố; loại bỏ các chất ức chế hấp thu và nâng cao giá trị sinh học của thực phẩm. Từ đó; thói quen truyền thống này càng trở nên đáng quý trong đời sống hiện đại đầy rủi ro về an toàn thực phẩm.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu
Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Giải pháp loại bỏ độc tố tự nhiên từ củ quả quen thuộc (Ảnh: internet).

Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Giải pháp loại bỏ độc tố tự nhiên từ củ quả quen thuộc

Khoai tây – Loại bỏ solanine gây ngộ độc

Khoai tây là loại củ phổ biến nhưng tiềm ẩn nguy cơ cao nếu không xử lý đúng cách. Khi bị dập; mọc mầm hay tiếp xúc với ánh sáng; khoai tây có thể sản sinh solanine – Một chất độc thần kinh có thể gây buồn nôn; chóng mặt; thậm chí ngộ độc cấp.

Việc ngâm khoai tây trong nước lạnh từ 30 phút trở lên sau khi gọt vỏ và cắt lát; sẽ giúp giảm lượng solanine và ngăn phản ứng oxy hóa gây thâm đen. Đây là một bước đơn giản nhưng hiệu quả để vừa giữ màu sắc bắt mắt; vừa đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

Củ sắn – Khử cyanide cực độc nhờ ngâm lâu

Củ sắn (khoai mì) tuy ngọt bùi nhưng chứa lượng lớn cyanide – Một chất độc có thể gây tử vong nếu ăn sống hoặc chế biến sai cách.

Kinh nghiệm dân gian đã dạy rằng: ngâm sắn từ 2–3 tiếng; thay nước nhiều lần; gọt bỏ phần đầu và lõi củ – Nơi tích tụ nhiều độc tố – Rồi luộc kỹ với nắp mở sẽ giúp các hợp chất độc hại bay hơi. Sự kỹ lưỡng ấy không chỉ giúp món ăn thơm ngon hơn mà còn tránh được những hậu quả nguy hiểm cho sức khỏe.

Măng tươi – Ngâm và luộc nhiều lần mới an toàn

Giống như sắn; măng tươi cũng chứa hợp chất có thể chuyển hóa thành cyanide trong cơ thể. Bỏ qua bước ngâm măng và luộc kỹ có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính với các biểu hiện như đau đầu; nôn mửa, thậm chí co giật.

Do đó, ngâm măng trong nước sạch; luộc nhiều lần và thay nước liên tục là quy trình bắt buộc để làm sạch độc tố; đảm bảo món ăn ngon và không gây hại cho sức khỏe.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Cách đánh thức dưỡng chất từ hạt giống

Các loại đậu, hạt và gạo – Ngâm để loại bỏ chất ức chế hấp thu

Nhiều loại hạt như đậu đen; đậu xanh; đậu nành; hạnh nhân, gạo lứt… chứa các chất ức chế enzyme (antinutrients) như phytate; lectin, tannin… Những chất này tuy giúp hạt không nảy mầm sớm trong tự nhiên, nhưng lại cản trở quá trình hấp thụ khoáng chất như sắt, kẽm, canxi ở người.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu
Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Cách đánh thức dưỡng chất từ hạt giống (Ảnh: internet).

Ngâm các loại hạt từ 8–12 giờ hoặc qua đêm giúp vô hiệu hóa phần lớn các chất cản trở hấp thu; làm hạt mềm, dễ nấu, dễ tiêu hóa hơn. Nhờ đó; cơ thể hấp thu được trọn vẹn dinh dưỡng; đồng thời tránh được hiện tượng đầy bụng; khó tiêu; đặc biệt là ở người già và trẻ nhỏ.

Gạo lứt – Ngâm để giảm nguy cơ tồn dư arsenic

Lớp cám bên ngoài của gạo lứt – Nơi tập trung nhiều vi khoáng – Đồng thời cũng là nơi có thể tích tụ arsenic tự nhiên từ đất và nước. Việc ngâm gạo lứt vài tiếng và vo kỹ trước khi nấu có thể làm giảm đáng kể lượng arsenic; góp phần bảo vệ sức khỏe người dùng về lâu dài.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Mẹo giúp nước dùng trong, ngọt, không tanh

Một bí quyết được các đầu bếp truyền thống và hiện đại công nhận là: ngâm xương trước khi nấu nước dùng từ 30–60 phút giúp loại bỏ tiết và máu thừa. Sau đó, chần sơ xương với nước sôi rồi rửa sạch sẽ giúp nước dùng trong vắt; không đục; không tanh; và không cần đến các loại bột nêm hay mì chính.

Thao tác này tưởng chừng không mấy ai để ý; nhưng chính là bí quyết để tạo nên vị thanh ngọt tự nhiên; thơm dịu và thuần khiết – Hương vị chuẩn của những món phở; bún, canh hầm Việt Nam truyền thống.

Ngâm thực phẩm trước khi nấu – Một thói quen nhỏ, một giá trị lớn

Việc ngâm thực phẩm trước khi nấu là minh chứng rõ ràng rằng: sự tỉ mỉ trong từng bước sơ chế chính là nền tảng cho một bữa ăn ngon – Lành – Sạch. Thói quen ấy không chỉ góp phần giảm độc tố; tăng dinh dưỡng; mà còn thể hiện sự chăm chút; cẩn thận và yêu thương của người đứng bếp đối với gia đình.

Trong thời đại công nghiệp; khi thực phẩm chế biến nhanh lên ngôi; hãy giữ gìn và phát huy những mẹo nhỏ nhưng đầy giá trị như vậy. Bởi đôi khi; một chậu nước ngâm trước bữa ăn lại chính là “liều thuốc phòng bệnh” thầm lặng nhưng hữu hiệu nhất.

Nguồn: Phunutoday