“Lời chào hơn mâm cỗ” không chỉ là một câu tục ngữ quen thuộc, mà còn là kim chỉ nam trong cách ứng xử của người Việt. Trong dòng chảy hối hả của cuộc sống hiện đại, lời chào tưởng chừng giản đơn lại đang dần bị lãng quên. Gìn giữ và lan tỏa giá trị của lời chào chính là gìn giữ gốc rễ của văn hóa lễ nghĩa, từ mỗi gia đình, mỗi trường học, đến từng con phố, khu dân cư.

Lời chào hơn mâm cỗ – Khởi đầu của một nền nếp gia phong

Ở những làng quê Bắc Bộ xưa, lời chào là thước đo đầu tiên để người lớn “nhìn mặt trẻ nhỏ, đo lòng cha mẹ”. Đứa trẻ biết chào hỏi được khen “có giáo dục”, “biết lễ phép”. Không chào hỏi, dù có học giỏi đến mấy cũng khó chiếm được cảm tình của người làng.

Tôi vẫn nhớ như in lời bà tôi từng dặn: “Ra ngõ gặp người lớn phải khoanh tay chào. Không chào là mất gốc.” Câu nói ấy, tưởng nhỏ, nhưng nuôi tôi lớn lên với một ý thức rõ ràng: lời chào không chỉ thể hiện phép tắc, mà còn là cách ta tôn trọng người khác và chính bản thân mình.

Lời chào hơn mâm cỗ – Bởi lễ nghĩa làm nên tình người

Tục ngữ xưa khẳng định “lời chào hơn mâm cỗ” là vì lời chào không cần vật chất, không tốn của, nhưng có sức lan tỏa và gắn kết lớn lao. Một lời chào đúng lúc, chân thành có thể xóa tan khoảng cách, hóa giải hiểu lầm, mở đầu một mối quan hệ tốt đẹp.

Tôi từng đến một đám giỗ quê, nơi cỗ bàn bày biện đầy đủ, nhưng chủ nhà vì quá bận rộn đã quên mất lời chào hỏi, mời mọc. Khách đến rồi lặng lẽ ra về, lòng cảm thấy lạnh lẽo dù mâm cỗ đủ đầy. Ngược lại, có lần tôi vào một ngõ nhỏ ở quê, gặp người lạ hỏi đường, chỉ cần tôi cúi đầu lễ phép: “Cháu chào ông ạ, ông cần tìm nhà ai?” Ông đã mỉm cười xúc động: “Cái chào làm ấm lòng hơn cả nồi cơm.”

Lời chào hơn mâm cỗ – Giữ gìn trong từng hành lang gia đình, lớp học

Giữ lời chào không phải là chuyện lớn lao. Đó là thói quen nhỏ được hình thành từ trong nếp nhà. Cha mẹ muốn con biết chào, phải là người chào ông bà, hàng xóm mỗi ngày. Giáo viên muốn học sinh biết lễ phép, cần bắt đầu từ những bài học thực tế: Chào khi vào lớp, cảm ơn khi được giúp đỡ, xin lỗi khi làm sai.

Ở nhiều trường tiểu học vùng quê, học sinh mỗi sáng xếp hàng chào thầy cô từ cổng trường. Tiếng chào vang lên không phải để lấy điểm, mà là cách gieo vào tâm hồn trẻ nhỏ những hạt mầm tử tế. Ngược lại, trong nhiều môi trường thành thị hiện đại, lời chào đang dần bị lãng quên. Người ta sống cùng một tòa nhà, gặp nhau trong thang máy mà không chào, không cười. Cái lạnh không đến từ thời tiết; mà đến từ khoảng cách giữa những con người từng vô cùng gần gũi.

Lời chào hơn mâm cỗ – Hồi sinh từ chính những điều nhỏ nhất

Lời chào – Khởi đầu của một xã hội nhân văn (Ảnh: Internet)

Giữ gìn lời chào không khó, quan trọng là ta nhận thức được giá trị thực sự của nó. Từ những lời chào mỗi sáng giữa hàng xóm; đến lời chào hỏi khi đi học, đi làm, khi gặp người lớn tuổi… mỗi lời chào là một lần gieo thiện cảm, kết nối lòng người.

Chúng ta không cần đợi đến dịp đặc biệt; không cần lễ nghi cầu kỳ, chỉ cần nhớ chào nhau bằng sự chân thành; chúng ta đã giữ gìn được một phần hồn cốt của văn hóa Việt. Bởi “lời chào hơn mâm cỗ” – Một câu nói xưa, nhưng luôn đúng trong mọi thời đại.

Lời chào – Khởi đầu của một xã hội nhân văn

Ở một đất nước nơi giá trị đạo lý “kính trên, nhường dưới” được truyền từ đời này sang đời khác; lời chào không đơn thuần là câu nói. Đó là biểu hiện của nền giáo dục gia đình; là kết tinh của sự lễ phép, và là khởi điểm của lòng nhân hậu.

Giữa phố thị đông đúc hay làng quê yên bình; giữa mái trường hay chốn công sở, hãy bắt đầu bằng một lời chào. Vì chỉ cần một lời chào, ta có thể chạm tới lòng người. Và đôi khi, một lời chào đúng lúc còn quý hơn cả một mâm cỗ đầy.