Đền Mẫu – Tứ phủ không chỉ là tín ngưỡng dân gian; mà còn là điểm tựa tâm linh; là di sản văn hóa phi vật thể được hun đúc từ bao đời. Trong dòng chảy truyền thống của người Việt; đền Mẫu – Tứ phủ là nơi quy tụ tinh thần dân tộc; kết nối con người với vũ trụ; với cội nguồn linh thiêng bằng một sợi dây vô hình mà bền chặt – Đó là lòng tin.

Từ một mái đền nhỏ; một nén hương trầm… đến cả một hệ thống tín ngưỡng phong phú; Tứ phủ thấm sâu vào tâm hồn người Việt; trở thành phần hồn không thể thiếu trong đời sống văn hóa và tâm linh.

Đền mẫu - Tứ phủ
Đền Mẫu – Tứ phủ: Gắn kết cộng đồng, giữ gìn hồn cốt văn hóa Việt ( Ảnh: internet ).

Đền Mẫu – Tứ phủ trong ký ức tuổi thơ người Việt

Thuở bé, mỗi lần theo bà ra đền làng vào dịp đầu năm; lòng tôi lại nôn nao khó tả. Đền không rộng, mái ngói phủ rêu; cây đa cổ thụ rễ ăn xuyên gạch đá. Bà thắp nén nhang; lầm rầm khấn Mẫu Thượng Thiên cho cháu khỏe mạnh, Mẫu Thoải ban lộc nước non, Mẫu Thượng Ngàn phù hộ mùa màng; Mẫu Địa nâng bước đường đời. Bà bảo: “Mẫu là mẹ thiêng; mình đến đền là về với mẹ; với tổ tiên”.

Hồi đó tôi chưa hiểu. Nhưng mùi trầm thơm, tiếng chuông ngân; sắc áo hầu rực rỡ như cầu vồng… đã lặng lẽ khắc sâu vào ký ức, thành một phần ký hiệu tinh thần không thể xóa nhòa.

Đền Mẫu – Tứ phủ: Tín ngưỡng nội sinh nuôi dưỡng tâm hồn dân tộc

Tín ngưỡng Tứ phủ là hệ thống thờ các vị thần đại diện cho bốn phủ lớn: Trời – Đất – Nước – Rừng. Đây là hình thức tín ngưỡng dân gian thuần Việt; không do ai sáng lập; không giáo lý, không hệ thống tổ chức; mà nảy nở tự nhiên trong lòng dân – Như cỏ cây bén rễ vào đất mẹ.

Người Việt tin rằng thế giới luôn có sự can thiệp của thần linh; và Mẫu chính là đấng bảo hộ thiêng liêng. Mẫu là mẹ – Không chỉ là biểu tượng tâm linh mà còn là hiện thân của tình yêu thương; sự chở che, là bóng hình người mẹ Việt trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Mẫu không ở xa, Mẫu ở ngay trong lòng mỗi người – Dịu dàng mà nghiêm khắc, linh thiêng mà gần gũi.

Đền Mẫu – Tứ phủ: Vẻ đẹp thiêng liêng từ nghệ thuật hầu đồng

Một trong những nét đặc sắc nhất của Đền Mẫu – Tứ phủ là nghi lễ hầu đồng. Đây không chỉ là nghi lễ tâm linh mà còn là hình thức nghệ thuật trình diễn dân gian tổng hợp: ca hát, múa, hóa trang, kể chuyện… Người hầu thánh như hóa thân thành các vị thánh; thần linh – Những nhân vật huyền thoại trong lịch sử dân tộc.

Âm thanh chầu văn rạo rực; tiếng trống phách dồn dập; sắc màu áo xiêm rực rỡ; tiếng hô chầu uy nghiêm… tạo nên một bản giao hưởng thiêng liêng. Người xem không chỉ “xem” mà còn sống trong từng giá hầu; thổn thức cùng những câu chuyện dân gian huyền thoại; từ Thánh Mẫu Liễu Hạnh đến Cô Bé Thượng Ngàn; Cậu Bé Bắc Lệ…
Hầu đồng – Theo cách ấy – Là nơi tâm linh; nghệ thuật và lịch sử dân tộc cùng sống dậy; hài hòa và sinh động.

Đền Mẫu – Tứ phủ: Gắn kết cộng đồng, giữ gìn hồn cốt văn hóa Việt

Điều thiêng liêng nhất ở Đền Mẫu – Tứ phủ không chỉ là tín ngưỡng cá nhân; mà là khả năng kết nối cộng đồng. Từ người già đến người trẻ, từ thành thị đến nông thôn; không phân biệt địa vị; ai cũng có thể tìm về đền Mẫu để dâng hương; cầu lộc, cầu bình an. Trong mỗi kỳ lễ hội; hàng trăm người về đền không chỉ để lễ bái; mà còn để sẻ chia, hội tụ, kết nối.

Đền mẫu - Tứ phủ
Đền Mẫu – Tứ phủ trong ký ức tuổi thơ người Việt ( Ảnh: internet ).

Không gian ấy – Nơi hội tụ của người sống; ký ức tổ tiên và thần linh – Chính là chốn lưu giữ bản sắc văn hóa; nơi mỗi người được “trở về” với cội nguồn dân tộc.

Ngày nay, khi nhịp sống hiện đại khiến nhiều giá trị bị mai một; thì Đền Mẫu – Tứ phủ lại trở thành một điểm tựa tâm linh vững chãi. Nơi ấy nhắc con người ta sống tử tế hơn; có hiếu hơn, và biết trân trọng những điều sâu xa trong văn hóa Việt.

Đền Mẫu – Tứ phủ mãi là miền hồn Việt linh thiêng

Đền Mẫu – Tứ phủ không chỉ là nơi để thờ phụng. Đó là di sản văn hóa tâm linh đặc biệt; là không gian lưu giữ cảm xúc; truyền thống và bản sắc Việt qua bao thế hệ. Từ làng quê đến đô thị; từ miền xuôi tới miền ngược; từ đời thực đến tâm linh – Tứ phủ là nhịp cầu nối giữa con người và vũ trụ; giữa hiện tại và tiền nhân; giữa niềm tin và lòng yêu thương.

Dù thế giới có đổi thay, những mái đền rêu phong; những buổi hầu đồng rực rỡ; những lời văn chầu run rẩy trong gió chiều… vẫn sẽ còn đó – Như một tiếng vọng thiêng liêng từ lòng đất mẹ; nhắc mỗi người Việt nhớ về cội nguồn; về Mẫu, và về chính mình.