Ở các chợ truyền thống Việt Nam, chỉ cần bỏ ra vài nghìn đồng là bạn có thể mua được cả mớ tía tô tươi rói. Nhưng ít ai ngờ rằng, tại Nhật Bản – quốc gia nổi tiếng khắt khe trong ẩm thực – từng chiếc lá tía tô lại được bán riêng lẻ, nâng niu như món quà của thiên nhiên và mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc.

Tía tô – Loại rau dân dã của Việt Nam, báu vật của người Nhật

Tía tô – còn gọi là Shiso trong tiếng Nhật – vốn là loại rau thơm quen thuộc trong bữa ăn người Việt. Dù có hương vị đặc trưng và nhiều lợi ích cho sức khỏe như trị cảm, giải độc hay làm đẹp da, nhưng ở Việt Nam, tía tô vẫn chỉ được xem như rau gia vị dùng kèm món nướng, cháo hoặc gỏi.

Ở Nhật, mỗi lá tía tô được xem như “hàng quý”, bán lẻ tới 10 yên/lá (2.000 đồng), từng có lúc họ phải nhập từng chiếc từ Việt Nam với giá 500 – 700 đồng (Ảnh: Kênh 14)

Ngược lại, người Nhật trân trọng từng chiếc lá tía tô đến mức bán lẻ với giá có thể lên tới 10 yên/lá (tương đương khoảng 2.000 đồng), và từng có thời điểm nhập khẩu từ Việt Nam với giá từ 500 – 700 đồng/lá. Điều này không chỉ phản ánh sự khan hiếm, mà còn là minh chứng cho vị trí đặc biệt của tía tô trong văn hóa Nhật Bản.

Tía tô và sashimi – Sự kết hợp cân bằng cả vị giác lẫn sức khoẻ

Trong các nhà hàng Nhật, nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy dưới từng lát sashimi tươi sống luôn có một lớp lá xanh đặc biệt. Đó chính là aoshiso – tía tô xanh. Không chỉ làm tăng tính thẩm mỹ, loại lá này còn có khả năng trung hòa tính lạnh của hải sản, giúp bảo vệ hệ tiêu hóa, hạn chế cảm lạnh và tăng hương vị.

Sashimi và lá tía tô – cặp đôi hoàn hảo trong ẩm thực Nhật Bản truyền thống (Ảnh: Kênh 14)

Hương thơm cay nhẹ, tính ấm cùng khả năng kháng khuẩn tự nhiên của tía tô khiến nó trở thành phần không thể thiếu trong các món cá sống. Ăn sashimi mà thiếu tía tô, với người Nhật, giống như ăn canh mà thiếu muối.

Tía tô đỏ – Linh hồn của món mơ muối truyền thống

Người Nhật phân biệt rõ tía tô xanh (aoshiso) và tía tô đỏ (akashiso). Trong đó, tía tô đỏ thường xuất hiện nhiều vào mùa hè và được sử dụng để làm món mơ muối Umeboshi – một món ăn truyền thống cực kỳ phổ biến.

Tía tô đỏ – bí quyết tạo màu và hương vị đặc trưng cho món mơ muối Nhật Bản (Ảnh: Internet)

Không chỉ tạo màu hồng đỏ đẹp mắt cho mơ muối, lá tía tô đỏ còn tăng hương vị và hỗ trợ bảo quản nhờ tính kháng khuẩn cao. Có thể nói, không có tía tô đỏ, món mơ muối sẽ thiếu đi linh hồn truyền thống vốn có.

Nước ép tía tô – Thức uống thanh mát của mùa hè

Vào những ngày nắng nóng, người Nhật còn dùng tía tô đỏ để chế biến thành nước ép shiso – một loại đồ uống mát lạnh, có vị chua nhẹ, hơi cay và ngọt thanh. Màu đỏ rực rỡ của thức uống này không chỉ đẹp mắt mà còn giúp giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và rất được ưa chuộng vào mùa hè.

Nước ép tía tô đỏ – thức uống giải nhiệt độc đáo, được ưa chuộng mỗi mùa hè (Ảnh: Kênh 14)

Gắn liền với ẩm thực, tía tô còn là biểu tượng văn hoá

Tía tô còn xuất hiện trong nhiều món ăn truyền thống khác như shiso maki – lá tía tô cuộn hạt dẻ, mè và tương miso, thường dùng cùng trà nóng hoặc rượu sake. Đây là món ăn bình dị, mộc mạc, nhưng được người Nhật yêu thích bởi sự gợi nhớ về những giá trị xưa cũ và tính kết nối gia đình.

Tía tô – chiếc lá nhỏ bé nhưng chứa đựng cả tinh hoa ẩm thực và văn hoá được người Nhật nâng niu (Ảnh: Internet)

Dù chỉ là một chiếc lá nhỏ, tía tô lại mang trong mình cả một phần linh hồn của ẩm thực và văn hóa Nhật Bản. Chính vì vậy, người Nhật sẵn sàng chi trả mức giá cao không chỉ vì chất lượng, mà còn vì giá trị tinh thần và sự trân trọng dành cho những điều giản dị mà ý nghĩa.

Theo: Kênh 14