Bệnh viêm mũi thường gặp ở mọi lứa tuổi, giới tính. Mũi có thể dễ viêm và gây khó chịu khi gặp thời tiết trở lạnh bất thường hay không khí ô nhiễm…
Viêm mũi là một tình trạng phổ biến thường gặp, với những triệu chứng do tắc nghẽn và phản ứng viêm ở mũi gây ra; như ngạt, ngứa, chảy nước hoặc dịch nhầy từ mũi, hắt hơi có kèm theo hoặc không triệu chứng ở các cơ quan khác. Mặc dù có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này; nhưng chúng thường được phân chia thành hai loại chín là viêm mũi dị ứng và viêm mũi không dị ứng.
Xem nhanh
Bệnh viêm mũi: Triệu chứng, nguyên nhân và biến chứng
1. Các triệu chứng của viêm mũi
Các triệu chứng của viêm mũi là thường gặp và có thể rất đa dạng, bao gồm:
- Tắc hoặc ngạt mũi: người bệnh cảm thấy khó thở bằng mũi, thường gây khó chịu và nói giọng mũi. Nếu ngạt nhiều khiến phải thở qua đường miệng.
- Chảy mũi nước hoặc dịch nhầy: Dịch có thể trong suốt hoặc có màu, độ quánh khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm.
- Ngứa mũi: cảm giác khó chịu bên trong mũi, có thể khiến hắt hơi và chùi dụi mũi.
- Hắt hơi: là phản xạ tự nhiên của mũi để loại bỏ dị vật hoặc chất kích thích.
2. Nguyên nhân gây viêm mũi
Viêm mũi dị ứng xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các loại hạt không gây nhiễm trùng; như phấn hoa, nấm mốc, bọ ve, mạt bụi, protein động thực vật, hóa chất, thực phẩm, thuốc, nọc độc côn trùng…. Saukhi các dị nguyên này xâm nhập vào cơ thể, chúng kích hoạt phản ứng dị ứng; tạo ra một loại kháng thể gọi là IgE. Các IgE này sẽ gắn vào các tế bào và kích thích quá trình giải phóng histamine và các hóa chất khác. Phản ứng xảy ra ở cơ quan nào thì biểu hiện triệu chứng ở đó. Nếu ở mạch máu, chúng gây giãn mạch máu khiến da đỏ ửng và phù nề. Nếu ở mũi thì gây các triệu chứng như kể trên, còn ở mắt thì gây đỏ mắt, ngứa và chảy nước mắt.
Viêm mũi dị ứng theo mùa phụ thuộc vào thời điểm mà tác nhân gây dị ứng xuất hiện: mùa hoa nở , mùa khô hanh, thời tiết nồm ẩm… Khi thời tiết thay đổi, độ ẩm tăng lên, ánh nắng ít hơn khiến nấm mốc; và các vi khuẩn virus phát triển và dễ xâm nhập vào cơ thể.
Viêm mũi dị ứng quanh năm có thể xuất hiện bất cứ lúc nào và thường liên quan cơ địa nhạy cảm với protein động thực vật, nấm mốc, cây cảnh và bọ ve mạt bụi trong nhà.
Viêm mũi không dị ứng, viêm mũi vận mạch: không phải do phản ứng dị ứng nên không liên quan đến kháng thể IgE; tức là dù đã có kết quả dương tính với dị ứng (IgE tăng có ý nghĩa) thì vẫn có thể đang bị Viêm mũi không dị ứng.
Một số nguyên nhân gây viêm mũi không dị ứng bao gồm:
- Cảm cúm.
- Một số loại thuốc, cả thuốc không kê đơn và thuốc kê đơn.
- Thói quen ăn uống, đôi khi liên quan đến một số loại thực phẩm cụ thể.
- Môi trường: thay đổi áp suất hoặc nhiệt độ, ánh sáng.
- Lão hóa.
- Thay đổi hormone, ví dụ như trong thời kỳ mang thai.
- Rượu, đặc biệt là rượu vang đỏ, đồ ăn cay.
- Mùi: nước hoa, thuốc lá, sơn tường…
- Do bệnh lý khác như trào ngược thực quản…
3. Các biến chứng liên quan
Tùy thuộc vào loại viêm mũi, có thể có một số bệnh lýliên quan như:
- Hen suyễn: Mối liên hệ giữa viêm mũi và hen suyễn là rất chặt chẽ; bởi vì cả hai đều là bệnh lý của đường hô hấp, nhất là viêm mũi dị ứng
- Viêm xoang : Viêm mũi có thể xảy ra một cách độc lập hoặc cùng lúc viêm xoang – tình trạng viêm nhiễm các xoang trong vùng sọ mặt. Nếu bạn cảm thấy bịnặng vùng má, mặt, trán hoặc giảm khứu, dịch mũi chuyển màu xanh vàng, có thể đó là triệu chứng củaviêm xoang.
- Viêm kết mạc: cũng thường xảy ra đồng thời với viêm mũi dị ứng.
- Viêm da cơ địa hoặc chàm: liên quan đến các phản ứng dị ứng.
- Rối loạn vòi tai Eustachian : vì tai và mũi thông khívới nhau qua vị trí này nên bệnh lý từ mũi có thể dẫn đến nhiều vấn đề về tai.
- Viêm họng thanh quản: ảnh hưởng đến họng thanh quản gây ho, đau họng, khàn giọng…
- Rối loạn giấc ngủ: việc tắc nghẽn ở mũi có thể làm gián đoạn giấc ngủ; ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Để cải thiện tình trạng viêm mũi, việc hiểu về bệnh và kiểm tra y tế là rất quan trọng. Bác sĩ có thể đưa ra các hướng dẫn và phương thức điều trị hiệu quả, bao gồm thuốc và các biện pháp hỗ trợ; thay đổi lối sống, giúp giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.