Lì xì mừng tuổi ngày Tết từ lâu đã trở thành một nét văn hóa độc đáo, góp phần làm nên không khí rộn ràng của Tết Nguyên Đán.
Dù cách đón Tết xưa và nay có sự thay đổi, tục lì xì vẫn được giữ gìn như một biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và tình thân ái trong văn hóa Việt Nam.
Xem nhanh
Nguồn gốc của phong bao lì xì mừng tuổi ngày Tết
Phong tục lì xì vốn xuất phát từ Trung Hoa, với nhiều truyền thuyết thú vị lý giải nguồn gốc của nó. Một câu chuyện được lưu truyền rộng rãi kể về con quỷ có tên “Sui”; thường xuất hiện vào đêm giao thừa để xoa đầu trẻ nhỏ. Sự chạm vào của Sui khiến trẻ quấy khóc, ốm đau, thậm chí trở nên khờ dại.
Để bảo vệ con em mình, cha mẹ thường thức trắng đêm giao thừa, đốt đèn sáng để xua đuổi con quỷ. Một lần nọ, tám vị tiên đi ngang qua đã hóa thành tám đồng tiền; dặn cha mẹ một gia đình nọ gói chúng vào giấy đỏ và đặt bên cạnh đứa bé. Khi Sui xuất hiện, ánh sáng từ đồng tiền đã khiến nó hoảng sợ mà bỏ chạy. Từ đó, người dân bắt đầu làm theo, và phong tục gói tiền vào giấy đỏ – tức lì xì – ra đời; như một cách mang lại sự bình an cho trẻ nhỏ.
Ý nghĩa phong bao lì xì mừng tuổi ngày Tết
Từ “lì xì” trong tiếng Trung Quốc bắt nguồn từ “lợi thị”, mang nghĩa “may mắn” hoặc “điều tốt lành”. Phong bao lì xì, dù chứa đựng số tiền lớn hay nhỏ; đều mang ý nghĩa tượng trưng, biểu đạt mong ước về sức khỏe, hạnh phúc và thành công trong năm mới. Đặc biệt, màu đỏ của bao lì xì được coi là biểu tượng của sự may mắn và niềm vui.
Điểm quan trọng nhất của tục lì xì không nằm ở giá trị vật chất; mà ở tấm lòng và ý nghĩa tốt đẹp mà người tặng muốn gửi gắm. Đó là lý do phong bao lì xì luôn được thiết kế kín đáo; tránh sự so bì và nhấn mạnh vào giá trị tinh thần hơn là vật chất.
Phong tục lì xì trong ngày Tết cổ truyền
Theo truyền thống, vào sáng mùng Một Tết, gia đình Việt quây quần bên nhau để cúng tổ tiên; trao gửi những lời chúc tốt đẹp và cùng tận hưởng bữa cơm đầu năm. Đây cũng là lúc ông bà, cha mẹ trao phong bao lì xì đỏ cho con cháu; biểu tượng cho sự khởi đầu may mắn. Trẻ nhỏ thì chúc Tết người lớn bằng những lời hay ý đẹp; thể hiện lòng kính trọng và tình cảm gắn bó.
Ngày nay, phong tục này không còn chỉ giới hạn trong mùng Một hay ba ngày đầu năm mà có thể kéo dài trong suốt dịp Tết. Đặc biệt, việc lì xì không chỉ dừng lại ở việc người lớn tặng trẻ nhỏ; mà còn mở rộng sang mừng tuổi ông bà, cha mẹ để bày tỏ lòng hiếu thảo. Bạn bè, đồng nghiệp cũng có thể trao lì xì như một cách chia sẻ niềm vui và lời chúc tốt đẹp.
Lì xì bao nhiêu là đủ?
Với sự thay đổi theo thời gian, câu hỏi “lì xì bao nhiêu?” dường như đã làm lu mờ đi phần nào ý nghĩa tinh thần ban đầu của phong tục này. Trước đây, người Việt thường lì xì những đồng tiền mệnh giá nhỏ; như 500 đồng hay 10.000 đồng – cả hai đều có màu đỏ; mang hàm ý cầu chúc may mắn và sức khỏe. Ngày nay, số tiền trong phong bao thường tùy thuộc vào đối tượng người nhận. Với cha mẹ hoặc người lớn tuổi, lì xì thường mang giá trị cao hơn như một cách thể hiện lòng biết ơn và mong muốn họ luôn mạnh khỏe, trường thọ.

Dù giá trị tiền tặng có thay đổi, ý nghĩa cốt lõi của phong bao lì xì vẫn luôn được giữ vững: là lời chúc may mắn và bình an trong năm mới.
Phong tục lì xì Tết của người Việt ngày nay
Cùng với sự phát triển của thời đại, phong bao lì xì giờ đây không chỉ gói gọn trong màu đỏ hoặc vàng truyền thống. Thị trường ngày Tết tràn ngập những mẫu mã bao lì xì sáng tạo, độc đáo, phù hợp với sở thích cá nhân. Bên cạnh đó, hình thức lì xì online thông qua các ứng dụng ngân hàng hay ví điện tử cũng trở nên phổ biến; mang lại sự tiện lợi trong nhịp sống hiện đại.
Tuy nhiên, dù thay đổi thế nào, phong tục lì xì vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi: là biểu tượng của tình cảm gia đình, tình thân ái giữa người với người; và niềm hy vọng vào một năm mới an lành, thịnh vượng.