Tư vấn Apave-Certifer-Tricc (gọi tắt là tư vấn ACT) của Pháp đã cấp chứng nhận an toàn hệ thống cho dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông. Tuy nhiên, đi kèm chứng nhận này là 16 khuyến cáo có thể ảnh hưởng tới an toàn khi vận hành, do khác nhau về tiêu chuẩn giữa châu Âu và Trung Quốc. Vậy ai sẽ là người ký để tuyến đường sắt này đi vào hoạt động thương mại?

Theo báo Tiền Phong, dự án đường sắt tuyến Cát Linh – Hà Đông đã hoàn thành xây dựng và đánh giá nghiệm thu từ Bộ GTVT vào tháng 3/2021. Tư vấn ACT đã cấp chứng nhận an toàn hệ thống vào cuối tháng 4/2021. Được biết, hồ sơ dự án đã được chuyển cho Hội đồng Kiểm tra Nhà nước để hội đồng kiểm tra và đánh giá. Nếu được hội đồng Nhà nước thông qua, Bộ GTVT sẽ bàn giao cho UBND TP. Hà Nội khai thác thương mại. 

Tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông vẫn chưa được đưa vào khai thác thương mại (ảnh chụp màn hình).

Vậy có thể khẳng định, tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông có thể  đưa vào khai thác được hay không phụ thuộc vào quyết định của Hội đồng Kiểm tra Nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng.

Tuy nhiên, trong chứng nhận an toàn hệ thống của tư vấn ACT vẫn kèm theo 16 khuyến cáo về nguy cơ mất an toàn trong quá trình khai thác. Theo Bộ GTVT, những khuyến cáo mà họ đưa ra là do tư vấn thực hiện kiểm tra theo tiêu chuẩn châu Âu trong khi tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông lại làm theo tiêu chuẩn Trung Quốc. Chưa kể, thời điểm phê duyệt dự án là  từ năm 2009, tới nay một số công nghệ áp dụng cho đường sắt đô thị đã thay đổi và cập nhật mới.

Các khuyến cáo của Tư vấn ACT đã khiến dư luận đặt ra nhiều câu hỏi về tính an toàn của tuyến đường sắt này. Điều này tạo ra sức ép không nhỏ cho người ký quyết định dự án, đủ điều kiện đi vào khai thác thương mại.

Bô GTVT cho chạy thử nghiệm liên tục để kiểm tra, đánh giá trước khi đưa vào khai thác (ảnh chụp màn hình).

Về vai trò của chủ đầu tư, Bộ GTVT khẳng định dự án đã hoàn thành và hoàn toàn đủ điều kiện về kỹ thuật, an toàn để khai thác.

Đại diện chủ đầu tư cho biết, trong 16 khuyến cáo này, một số nội dung đã được chủ đầu tư khắc phục, sửa đổi, bổ sung. Một số nội dung sẽ tiếp tục triển khai thực hiện khi đi vào hoạt động thương mại. 

Chủ đầu tư cũng nhìn nhận, vai trò của Tư vấn ACT tương tự như một đơn vị kiểm toán độc lập, đánh giá về tài chính của doanh nghiệp. Các khuyến cáo đưa ra chỉ mang tính dự báo, không mang tính bắt buộc.

Tuyến đường sắt Cát Linh – Hà Đông là dự án đầu tiên Việt Nam triển khai theo công nghệ mới mà chưa có kinh nghiệm. Vì vậy, để đảm bảo tính độc lập, khách quan, chủ đầu tư đã thuê đơn vị tư vấn tới từ châu Âu, thay vì đơn vị khác của Trung Quốc.

Ảnh chụp màn hình.

Để khẳng định tính an toàn và sẵn sàng khai thác của dự án, Bộ GTVT đã cho vận hành thử liên tục, hơn 15.000km đảm bảo an toàn. Quá trình chạy thửa này được thực hiện tương tự như khai thác thương mại thực tế. Đánh giá tốc độ, tần suất khai thác, thời gian dừng nghỉ tại các ga, giả định các sự cố và khả năng ứng cứu…

Chuyên gia giao thông – TS Nguyễn Hữu Đức cho rằng, khi Tư vấn ACT đã cấp chứng nhận an toàn hệ thống, tức là dự án này đã đủ điều kiện đi vào khai thác. Ông cũng khẳng định, không có gì là an toàn tuyệt đối, vì vậy họ kèm theo một số khuyến cáo để mình khắc phục cho tốt hơn. Nếu không an toàn hoặc các nội dung khuyến cáo có ảnh hưởng nghiêm trọng trực tiếp tới an toàn khi khai thác thì tư vấn đã không cấp chứng nhận an toàn.