Cây lược vàng, với vẻ ngoài bình dị, được nhiều người gọi là “nhân sâm xanh” bởi những công dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Dù không phải là loài cây quý hiếm, nhưng giá trị mà nó mang lại trong đời sống hàng ngày lại vô cùng lớn lao. Từ bài thuốc dân gian đến hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý hiện đại, cây lược vàng thực sự là báu vật thiên nhiên dành tặng con người.

Giới thiệu về cây lược vàng

Cây lược vàng, còn gọi là lan vòi hay lan rủ; có tên khoa học là Callisia fragrans, thuộc họ thài lài (Commelinaceae). Cây có nguồn gốc từ Mexico, sau đó được du nhập vào nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Nhờ khả năng sinh trưởng tốt, dễ trồng và ít sâu bệnh, cây lược vàng nhanh chóng phổ biến trong các khu vườn gia đình.

Hình dáng của cây khá đặc biệt với thân mềm, mọc bò ngang mặt đất; lá màu xanh bóng, dài khoảng 15–30cm, dày và mọng nước. Khi già, thân cây xuất hiện các đốt như mắt tre; từ đó mọc ra các nhánh phụ, tạo thành từng chùm như “lược vàng” – Cái tên dân gian ra đời từ đó.

Cây lược vàng – “Thần dược” dân gian trong mỗi khu vườn
Cây lược vàng là món quà quý từ thiên nhiên với nhiều công dụng tuyệt vời (Ảnh: internet)

Thành phần hóa học quý giá

Trong cây lược vàng có chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe như flavonoid; steroid, phytosterol, kaempferol, quercetin và các vitamin nhóm B, C. Đặc biệt, hợp chất flavonoid có tác dụng chống oxy hóa mạnh; giúp chống viêm, kháng khuẩn; bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của gốc tự do – Yếu tố gây lão hóa và nhiều bệnh mãn tính.

Ngoài ra, cây còn chứa saponin, một hoạt chất có khả năng tăng cường miễn dịch và kháng viêm hiệu quả. Chính nhờ các thành phần này mà cây lược vàng được ứng dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền và hiện đại.

Công dụng của cây lược vàng theo y học cổ truyền

Theo Đông y, cây lược vàng có vị nhạt, tính mát, quy vào kinh phế và can. Cây có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, cầm máu, lợi tiểu và tăng cường sức đề kháng.

Một số bài thuốc dân gian từ cây lược vàng thường dùng để:

  • Giảm đau, tiêu viêm: Lá cây nhai sống giúp giảm đau răng, viêm lợi, viêm họng.
  • Hỗ trợ tiêu hóa: Uống nước sắc từ cây giúp giảm chứng đầy bụng, khó tiêu, đau dạ dày.
  • Thanh lọc cơ thể: Nước ép từ cây giúp thải độc gan, hỗ trợ điều trị nóng gan, mụn nhọt.
  • Giảm đau xương khớp: Dùng rượu ngâm lá lược vàng xoa bóp khớp giúp giảm đau mỏi; tê bì chân tay.
  • Điều hòa huyết áp: Uống nước sắc cây đều đặn có tác dụng điều hòa huyết áp; cải thiện tim mạch.

Cây lược vàng trong y học hiện đại

Các nghiên cứu gần đây cho thấy, cây lược vàng có tiềm năng lớn trong phòng chống các bệnh lý nghiêm trọng. Cụ thể:

  • Kháng ung thư: Hoạt chất flavonoid có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư; đặc biệt là các tế bào ung thư vú, phổi và tuyến tiền liệt.
  • Chống oxy hóa: Giúp giảm tổn thương tế bào, làm chậm quá trình lão hóa và tăng cường hệ miễn dịch.
  • Kháng khuẩn, chống viêm: Hợp chất kaempferol trong cây có tác dụng kháng khuẩn mạnh; ngăn ngừa viêm nhiễm và hỗ trợ phục hồi vết thương.
  • Bảo vệ gan: Cây có khả năng làm mát gan, phục hồi chức năng gan, rất phù hợp với người bị men gan cao hoặc viêm gan.
  • Tuy nhiên, y học hiện đại vẫn đang tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để chuẩn hóa các hoạt chất và liều dùng phù hợp.
Cây lược vàng – “Thần dược” dân gian trong mỗi khu vườn
Hình dáng của cây khá đặc biệt với thân mềm, mọc bò ngang mặt đất, lá màu xanh bóng, dài khoảng 15–30cm, dày và mọng nước (Ảnh: internet)

Một số bài thuốc về cây lược vàng

Hỗ trợ điều trị bệnh viêm họng:

Lá lược vàng rửa sạch, nhai sống từ 1–2 lá mỗi ngày, nuốt phần nước và nhả bã. Duy trì liên tục từ 5–7 ngày giúp giảm viêm họng, khản tiếng.

Giảm đau xương khớp:

Ngâm 200g lá cây tươi với 1 lít rượu trắng trong 15 ngày. Dùng rượu này xoa bóp vùng khớp đau, mỗi ngày 2–3 lần.

Thanh lọc gan, giải độc:

Lấy 3–5 lá lược vàng, đun với 1 lít nước trong 15 phút. Uống đều đặn hàng ngày thay nước lọc.

Hỗ trợ tiểu đường:

Lấy 2–3 lá lược vàng, sắc với nước; chia uống 2 lần/ngày, có thể kết hợp với các vị thuốc khác như dây thìa canh, cỏ ngọt (theo tư vấn của thầy thuốc).

Lưu ý: Cây lược vàng không nên sử dụng cho phụ nữ mang thai; người có cơ địa dị ứng hoặc đang điều trị bằng thuốc Tây y đặc hiệu. Trước khi dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên môn.

Cây lược vàng là món quà quý từ thiên nhiên với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Từ một loại cây cảnh trong vườn, cây đã trở thành một trong những dược liệu dân gian được nhiều người tin dùng. Với thành phần giàu hoạt chất sinh học; cây không chỉ hỗ trợ điều trị bệnh mà còn giúp nâng cao sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, việc sử dụng cần khoa học; đúng cách và đúng liều lượng để phát huy tối đa hiệu quả và tránh những tác dụng không mong muốn.