Trên con phố nhỏ về khuya, cột đèn số 12 vẫn sáng – nhưng chỉ đủ cho chính nó. Qua câu chuyện nhẹ nhàng giữa xe kéo, con đường và cột đèn, bài viết mở ra một thông điệp sâu sắc về sự lười biếng trong nhận thức và cơ hội bị đánh mất khi ta khép mình. Đôi khi, thay đổi không đòi hỏi phải rời đi, mà chỉ cần một lần nhìn xa hơn giới hạn cũ.
- Cột Đèn Tò Mò – Phần 1
- Tiếng chuông thức tỉnh: khi đồng hồ báo thức lên tiếng
- Tội phạm tuổi vị thành niên – Khi gia đình và xã hội buông tay
- Lòng trung thực – Bài học từ cuốn vở và cây bút
Xem nhanh
Cuộc trò chuyện khuya với cột đèn lười biếng
Trời về khuya, những dãy phố bắt đầu chìm vào tĩnh lặng. Chiếc xe kéo chầm chậm lăn bánh qua con đường cũ. Nó vừa gom rác từ khu chợ về, nhưng vẫn không quên ghé ngang trò chuyện với cột đèn số 12 – một cột đèn lười biếng đã quen với việc lặng lẽ đứng yên trong thế giới nhỏ của riêng mình.

- “Nghe nói cuối phố có tiệm bánh mới mở, thơm nức cả con đường!” – Xe kéo vừa nói vừa lắc lư thân hình nặng nề của mình.
Cột đèn số 12 ngáp dài, ánh sáng của nó chỉ rọi xuống một khoảng nhỏ dưới chân. Nó chẳng buồn vươn xa hơn.
- “Thì liên quan gì đến tớ? Tớ chỉ cần chiếu sáng ở đây. Cái bánh của cậu ngon hay không, thì có ảnh hưởng gì?”
Con đường phía dưới khe khẽ thở dài. Dù không cất lời, nhưng dường như trong lòng con đường có rất nhiều điều muốn nói.
- “Những gì cậu không thấy không có nghĩa là không tồn tại. Nhưng nếu cậu không chịu quan tâm, một ngày nào đó bóng tối sẽ đến tận chân cậu.”
- “Bóng tối á?” – Cột đèn cười cười nói – “Tớ mà lại sợ bóng tối? Đó là việc của đám cột đèn khác, tớ vẫn đứng đây, vẫn sáng đây thôi.”
Xe kéo nhìn cột đèn một lúc, rồi thở dài:
- “Cậu có muốn nghe một câu chuyện không?”

Câu chuyện của những người đi dã ngoại
Một nhóm nhân viên công ty đi dã ngoại trên một bãi cỏ rộng. Khung cảnh rất đẹp, nhưng gần đó vương vãi rác từ những người đi trước.
Trong nhóm có năm người:
Một người rất năng nổ, nhưng đang bận dựng lều.
Hai người lập tức cúi xuống, không cần suy nghĩ, bắt tay vào dọn rác ngay.
Hai người còn lại chần chừ. Một người đứng nhìn, nghĩ thầm: “Từ từ đã, phải có cách nào dọn mà không bị bẩn.” Người kia thì thản nhiên: “Đã có người làm rồi, tôi cần gì động tay.”
Không ai biết rằng chuyến đi này chính là một bài kiểm tra. Vị giám đốc của công ty đang âm thầm quan sát. Hai người nhanh nhẹn kia được chọn vào vị trí rất cao. Hai người còn lại, dù không làm gì sai, nhưng vẫn bị loại khỏi cơ hội mà họ thậm chí không biết là đã tồn tại.
Nhưng vị giám đốc không muốn bỏ rơi nhân viên của mình. Lần sau, ông lại tạo ra một tình huống khác. Lần này, hai người kia đã hiểu ra, không chần chừ nữa. Họ hành động ngay lập tức, và nắm lấy cơ hội mà đáng lẽ họ đã mất từ trước.

Cột đèn lười biếng và bài học về nhận thức
Xe kéo ngừng lại, nhìn cột đèn đang im lặng.
- “Ý của cậu là… tớ cũng đang bỏ lỡ điều gì đó?”
Con đường cất giọng trầm ổn:
- “Đúng vậy. Cậu cứ nghĩ rằng thế giới ngoài kia không ảnh hưởng đến mình. Nhưng những gì cậu không nhìn thấy, không có nghĩa là chúng không quyết định vận mệnh của cậu.”
Xe kéo tiếp lời: “Cậu cứ nghĩ rằng đứng yên một chỗ, soi sáng mỗi góc này là đủ. Nhưng nếu thế giới thay đổi, nếu đường phố mở rộng, nếu đèn mới thay thế, cậu có chắc mình vẫn mãi đứng đây?”
Cột đèn số 12 bắt đầu cảm thấy có gì đó rất sai sai.
- “Nhưng… nhưng tớ không thể đi đâu! Tớ là cột đèn, tớ đứng yên một chỗ!”
Con đường khẽ cười nhẹ:
- “Còn ta thì lại không hề di chuyển, nhưng ta biết tất cả mọi nơi.”
- “Làm sao có thể như vậy?”
- “Vì ta không đóng kín bản thân trong một phạm vi nhỏ như cậu. Ta kết nối với tất cả các con đường khác. Đó là lý do ta biết hết mọi chuyện, ta biết cả nơi các cậu đang đứng, biết cả nơi xe kéo sắp đi.”
Xe kéo gật gù: “Cậu thấy đó, vấn đề của cậu không phải là cậu không thể đi. Mà là vì cậu lười nhận thức.”
Cột đèn im lặng. Nó chưa từng nghĩ về điều này.

Câu chuyện về cột đèn số 5
Như để củng cố lời nói của mình, con đường chậm rãi kể tiếp:
- “Cậu có biết chuyện của cột đèn số 5 không?”
- “Cột đèn số 5?”
- “Trước đây bạn ấy cũng giống cậu. Chỉ soi sáng một góc nhỏ, chẳng cần quan tâm gì bên ngoài. Nhưng rồi khi ta được mở rộng, khi phố xá thay đổi, số 5 nhận ra rằng chỉ cần buông bỏ cái tôi của mình một chút, cậu ấy đã nhận được nhiều hơn những gì mình từng tưởng tượng. Giờ đây, số 5 đã hòa vào hệ thống chiếu sáng lớn hơn, soi rọi những con đường đẹp hơn, rộng hơn. Cậu ấy đã có những thứ mà trước đây, ngay cả trong mơ cũng không dám nghĩ đến.”
Xe kéo gật gù:
- “Nếu cột đèn số 5 vẫn khư khư giữ lấy suy nghĩ cũ, chắc hẳn đã bị bỏ lại phía sau. Nhưng cậu ấy đã thay đổi, và bây giờ cậu ấy có tất cả.”
Cột đèn số 12 trầm ngâm.
- “Còn tớ thì sao?”
Con đường mỉm cười:
- “Ta không thể thay đổi hộ cậu. Nhưng nếu cậu chịu mở lòng, mọi thứ sẽ khác.”

Kết thúc – Một ngày mới bắt đầu
Đêm ấy, cột đèn số 12 không nói gì nữa. Nó cứ đứng đó, suy nghĩ rất lâu.
Rồi sáng hôm sau, người ta đến kiểm tra hệ thống đèn trên phố. Một kỹ sư ngẩng đầu nhìn lên cột đèn số 12, lẩm bẩm:
- “Cái đèn này cũng lâu đời rồi. Nếu được nâng cấp thêm, nó sẽ chiếu sáng tốt hơn.”
Một quyết định được đưa ra. Cột đèn số 12 được bảo trì, thay bóng mới, hệ thống chiếu sáng của nó mở rộng hơn. Giờ đây, ánh sáng của nó không chỉ rọi xuống một phạm vi nhỏ nữa, mà còn có thể lan tỏa rộng hơn.
Đêm hôm đó, khi xe kéo lại đi ngang qua, nó khẽ cười:
- “Hôm nay ánh sáng của cậu khác rồi nhỉ?”
Cột đèn số 12 cười nhẹ.
- “Có lẽ tớ vừa nhận ra rằng… không cần phải mãi mãi đứng trong bóng tối của chính mình.”
Con đường im lặng, nhưng nếu để ý kỹ, có thể nghe thấy một tiếng thở dài nhẹ nhõm.
Một ngày mới lại bắt đầu.

Xem tiếp Phần 3