“Nếu bạn là đàn ông, có lẽ bạn nên kết hôn. Còn nếu bạn là phụ nữ, đừng bận tâm về hôn nhân”, nhà khoa học hành vi Paul Dolan nói.
Dolan là giáo sư tại Trường Kinh tế London. Trong cuốn sách “Hạnh phúc mãi mãi về sau: Thoát khỏi huyền thoại của cuộc sống hoàn hảo”. Ông đã thẳng thắn so sánh những hình mẫu cổ tích về hạnh phúc hôn nhân với các bằng chứng thực tế. Tuy nhiên, Dolan đã hiểu sai dữ liệu mà ông sử dụng để đưa ra lời khuyên này.
Ông dựa vào kết quả thăm dò qua điện thoại, cho rằng phụ nữ có mức độ hạnh phúc thấp hơn khi chồng không có mặt; vì điều này cho phép họ trả lời thành thật hơn. Nhưng thực tế, những người trả lời “vắng mặt” là những người đã kết hôn nhưng không còn sống chung với vợ hoặc chồng – một tình huống đáng buồn hơn nhiều. Vì vậy, việc kết hôn có lẽ không phải là nguyên nhân khiến phụ nữ trong khảo sát kém hạnh phúc mà chính là do ly thân.
Xem nhanh
Hôn nhân có thực sự ảnh hưởng đến hạnh phúc của phụ nữ?
Theo nhiều nghiên cứu, hôn nhân thường mang lại hạnh phúc. Các nghiên cứu lớn chỉ ra rằng, trung bình, người đã kết hôn có mức độ hạnh phúc cao hơn khi về già so với người chưa kết hôn. Những người đã ly thân hoặc ly hôn thường kém hạnh phúc; trong khi người chưa từng kết hôn và góa phụ xếp ở giữa. Tuy nhiên, mức độ hạnh phúc có xu hướng tăng lên trước và ngay sau đám cưới – hiệu ứng “tuần trăng mật”; nhưng dần dần giảm xuống mức cao hơn một chút so với trước khi kết hôn.
Dù vậy, nhiều người cho rằng người hạnh phúc có xu hướng kết hôn hơn. Nghiên cứu chỉ ra rằng người hạnh phúc dễ kết hôn và duy trì hôn nhân; nhưng điều này không giải thích hoàn toàn mối quan hệ giữa hôn nhân và hạnh phúc. Người hạnh phúc sau khi kết hôn vẫn hạnh phúc hơn so với những người hạnh phúc nhưng không kết hôn. Điều này cho thấy hôn nhân và hạnh phúc có mối quan hệ hai chiều.
Chìa khóa của hạnh phúc hôn nhân
Thực tế, hôn nhân hạnh phúc mới là yếu tố quan trọng. Giáo sư Daniel Gilbert tại Đại học Harvard cho biết: “Hôn nhân không làm bạn hạnh phúc; mà hôn nhân hạnh phúc mới làm điều đó”. Các nghiên cứu chỉ ra rằng sự hài lòng trong cuộc sống lứa đôi là yếu tố dự đoán hạnh phúc mạnh mẽ hơn so với việc chỉ đơn giản là kết hôn.
Những người độc thân nhưng có mạng lưới hỗ trợ xã hội mạnh mẽ cũng có thể hạnh phúc. Đặc biệt, khi các cuộc hôn nhân không chất lượng kết thúc; cả đàn ông và phụ nữ đều có xu hướng hạnh phúc hơn. Hàng thập kỷ nghiên cứu từ khoa học thần kinh, y học và tâm lý học đều đồng thuận; rằng các mối quan hệ dài hạn và hỗ trợ lẫn nhau mang lại hạnh phúc và sự ổn định về tinh thần.
Lời cảnh báo về lý tưởng hôn nhân hoàn hảo
Dolan đưa ra một lời cảnh báo: cố gắng sống theo lý tưởng hôn nhân hoàn hảo có thể cản trở hạnh phúc của bạn. Hy vọng rằng gặp “người ấy” và sống hạnh phúc mãi mãi về sau là một ảo tưởng. Việc duy trì tình yêu và hiểu biết người bạn đời đòi hỏi sự nỗ lực liên tục.
Nhiều người duy trì những mối quan hệ tồi tệ vì lý do gia đình, sĩ diện, hay áp lực xã hội; nhưng điều này có thể gây tổn hại đến hạnh phúc của họ. Đặc biệt, những người đóng vai trò không phù hợp trong hôn nhân; như “chồng trụ cột” hay “vợ phục tùng” có xu hướng hạnh phúc kém hơn.
Dolan cũng nhấn mạnh rằng xã hội chưa cung cấp đầy đủ kiến thức và kỹ năng; để giúp mọi người duy trì tình yêu và mối quan hệ hạnh phúc. Sau giai đoạn giáo dục tiểu học, các kỹ năng như lắng nghe thấu cảm, lòng biết ơn, hay sự tha thứ ít khi được chú trọng; trong khi đây là những yếu tố quan trọng để xây dựng và duy trì mối quan hệ lâu dài.
Hôn nhân không phải phép màu
Hôn nhân, tự thân nó, không phải là phép màu mang lại hạnh phúc. Tuy nhiên, một mối quan hệ cam kết lâu dài và có sự hỗ trợ lẫn nhau chắc chắn sẽ mang lại hạnh phúc. Điều quan trọng là xây dựng kỹ năng và thực hành liên tục để duy trì mối quan hệ hạnh phúc.
Cả phụ nữ và đàn ông đều có khả năng học hỏi và phát triển để xây dựng cuộc sống hạnh phúc hơn; dù là trong hôn nhân hay trong các mối quan hệ xã hội khác.