Mỗi mùa tổng kết, khoe giấy khen con lên mạng đang tràn ngập mạng xã hội. Nhưng sau niềm tự hào ấy là nguy cơ lộ lọt thông tin, lừa đảo và tổn thương con trẻ
Xem nhanh
Tấm giấy khen: niềm vui chính đáng và chiếc bẫy vô hình
Ai làm cha mẹ lại không muốn tự hào về con mình? Một năm học nỗ lực, một tấm giấy khen – Tưởng nhỏ nhưng là thành quả của biết bao ngày đèn sách. Việc chia sẻ niềm vui bằng viêc khoe giấy khen con lên mạng xã hội, trong mắt nhiều người, là lẽ thường tình. Nhưng ít ai biết, tấm giấy khen ấy lại chứa đựng hàng loạt thông tin nhạy cảm: họ tên đầy đủ, ngày tháng năm sinh, tên lớp, mã học sinh, trường học, đôi khi còn có cả chữ ký, ảnh chân dung…
Tất cả những dữ liệu ấy, khi rơi vào tay kẻ xấu, có thể trở thành “chìa khóa” cho các chiêu trò lừa đảo, giả mạo, thậm chí là xâm phạm đời tư.
Trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh như hiện nay, trí tuệ nhân tạo có thể quét và phân tích dữ liệu hình ảnh chỉ trong vài giây. Một bức ảnh giấy khen tưởng như vô hại có thể giúp đối tượng lừa đảo dựng nên “hồ sơ” đầy đủ về một đứa trẻ – bao gồm cả tên cha mẹ, nơi học, thói quen sinh hoạt.
Khoe giấy khen con lên mạng – Niềm tự hào hay miếng mồi cho kẻ gian
Thời gian gần đây, nhiều vụ việc lừa đảo qua điện thoại nhắm vào phụ huynh học sinh liên tục xảy ra. Kịch bản quen thuộc: kẻ gian giả danh giáo viên; y bác sĩ, công an gọi điện báo con bị tai nạn, đang cấp cứu; cần chuyển tiền gấp để “giải quyết”. Nhiều phụ huynh vì hoảng loạn; tin tưởng vào những thông tin đúng tên, đúng trường lớp con mình nên đã sập bẫy.
Theo cảnh báo từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), hành vi khoe bảng điểm; giấy khen con trẻ trên mạng chính là nguồn cấp dữ liệu quan trọng để tội phạm công nghệ cao thực hiện các trò lừa đảo tinh vi. Không ít phụ huynh vì sơ suất trong việc che thông tin cá nhân; đã vô tình tiếp tay cho hành vi xâm phạm quyền riêng tư của chính con mình.
Khoe giấy khen – Niềm tự hào hay miếng mồi cho kẻ gian?
Không chỉ dừng lại ở rủi ro an ninh mạng; việc khoe giấy khen còn vô tình tạo ra áp lực tâm lý cho chính con trẻ. Trong ánh mắt người lớn, tấm giấy khen là kết quả đáng để tự hào. Nhưng với nhiều em nhỏ; nó trở thành tấm gương so sánh, là áp lực phải “giỏi hơn”, “được khen nhiều hơn”, “được bố mẹ khoe nhiều hơn”
.
Chị Lan (Q.3, TP.HCM) từng kể, sau khi chị đăng giấy khen của con lớn lên Facebook và nhận hàng trăm lượt thả tim; con gái út – năm nay mới học lớp 2 – đã lặng lẽ hỏi: “Con không giỏi bằng chị; mẹ sẽ không khoe con hả?”. Câu hỏi tưởng chừng hồn nhiên ấy lại khiến người mẹ lặng đi. “Tôi chợt nhận ra, có những niềm tự hào của mình; lại hóa áp lực cho con”, chị Lan chia sẻ.
Áp lực thành tích; kỳ vọng từ cha mẹ và ánh nhìn từ bạn bè trên mạng xã hội có thể khiến trẻ cảm thấy căng thẳng; tự ti, thậm chí thu mình lại. Trẻ em cần được công nhận, nhưng không nhất thiết phải trở thành “ngôi sao mạng xã hội”.
Các chuyên gia nói gì về việc khoe giấy khen?
Trước tình trạng khoe thành tích học tập tràn lan, nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo. Đại diện HCDC khuyến cáo: “Phụ huynh cần tỉnh táo khi chia sẻ hình ảnh con lên mạng; đặc biệt là hình ảnh chứa thông tin cá nhân. Nếu muốn chia sẻ, hãy đảm bảo đã làm mờ họ tên, trường lớp, mã số học sinh…”.
Chuyên gia an ninh mạng Trần Vĩnh Bình cho biết: “Việc chia sẻ công khai thông tin con cái không chỉ gây rủi ro cho đứa trẻ mà còn khiến cả gia đình trở thành mục tiêu cho tội phạm số”. Ông khuyến nghị, phụ huynh nên:
- Hạn chế đăng tải khoe giấy khen con lên mạng xã hội công khai
- Không gắn thẻ tên con hoặc bạn bè con trong bài viết.
- Sử dụng các chế độ chia sẻ riêng tư.
- Thường xuyên kiểm tra quyền riêng tư trên tài khoản cá nhân.
Bên cạnh đó, chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Minh Hòa cho rằng: “Sự công nhận nên đến từ trong gia đình; từ cái ôm, lời khen thật lòng, chứ không phải bằng lượt ‘like’ trên mạng”.
Tự hào khoe giấy khen con lên mạng có giới hạn, yêu thương cần tỉnh táo
Không ai phủ nhận niềm hạnh phúc khi thấy con trưởng thành, học giỏi. Nhưng yêu thương cũng cần đi cùng hiểu biết. Trong thế giới số; nơi mọi thông tin có thể trở thành “dữ liệu bán được”; sự vô tư của người lớn đôi khi lại là cái bẫy giăng sẵn cho những đứa trẻ còn quá non nớt.
Nguồn: phunutoday