Cây chó đẻ – diệp hạ châu được dùng làm thuốc với nhiều tác dụng chữa bệnh, giải khát, bồi bổ sức khỏe. Cùng thực hiện cách nấu cây chó đẻ răng cưa này nhé!
- Cách nấu canh trứng đậu thơm ngon đơn giản tại nhà
- Cách nấu cật lợn xào giá hẹ thơm ngon đơn giản tại nhà
Xem nhanh
Một vài đặc điểm cây diệp hạ châu – chó đẻ răng cưa
- Cây chó đẻ răng cưa còn có tên khoa học là Phyllanthus amarus.
- Diệp hạ châu hay còn được gọi là: chó đẻ răng cưa, diệp hạ châu đắng, cam kiềm, rút đất, khao ham.
- Cây thảo sống hằng năm (có thể sống lâu năm), có chiều cao 20 – 30 cm, có thể lên tới 60-70 cm. Thân cây nhẵn, có màu xanh hoặc đỏ.
- Lá của nó mọc so le, có hình bầu dục, xếp thành hai dãy như hình lông chim, phía trên màu lục nhạt, phía dưới màu xám nhạt; có chiều dài 1 – 1,5 cm; chiều rộng 3 – 4 mm, cuống lá ngắn.
- Hoa thường mọc ở kẽ lá, cuống ngắn, đơn tính ở cùng gốc. Hoa đực ở đầu cành có 6 lá dài, 3 nhị ngắn; hoa cái ở thì nằm ở cuối cành có 6 lá dài, bầu dạng hình trứng.
- Quả nang có hình cầu, hơi dẹt, rủ xuống phía dưới lá, khía mờ và có gai, hạt hình ba cạnh.
- Mùa ra hoa: Tháng 4 – 6.
- Mùa quả: Tháng 7 – 9.
Trà diệp hạ châu là loại trà gì?
Trà diệp hạ châu giàu dược tính và chất dinh dưỡng. Nguyên liệu từ lá khô của cây chó đẻ – cây diêt hạ châu. Những chiếc lá này trải qua nhiều quá trình, kể cả phơi khô tự nhiên để đảm bảo giữ lại tối đa chất dinh dưỡng trong lá. Trà diệp hạ châu được dùng với mục đích chữa bệnh và hỗ trợ sức khỏe mỗi người.
Cách nấu trà diệp hạ châu – cây chó đẻ hiệu quả
Cách thu hoạch
- Đầu tiên, cắt cây để lại khoảng 20cm phần gốc (để cành ngủ nhanh tái sinh).
- Diệp hạ châu – cây chó đẻ thu hoạch lứa đầu khi 3/4 số cây đã ra hoa quả.
- Lá diệp hạ châu được hái từ lá bánh tẻ (không quá non mà không quá già); lá có màu xanh đậm vừa đủ sử dụng. Khi thu lá về cần rửa sạch, để thật ráo nước, phơi dưới ánh nắng nhẹ vào sáng sớm hoặc chiều mát. Khi trời nắng gắt nên cho lá vào bóng râm.
Các bước bảo quản
- Phơi khô: Khi phơi phải rải mỏng, lót dưới vải nhựa để tránh hạt bị rơi. Quả già sẽ bong ra sau 3 ngày phơi dưới nắng trực tiếp hoặc hong gió. Để kiểm tra độ khô, thì tiến hành bẻ thân cây, thấy cây khô và giòn là được.
- Thu gom hạt và lá rụng để bảo quản. Hạt làm giống (thu lấy hạt, bỏ tạp chất, phơi lại khoảng 1-2 nắng cho khô); lá, cành khô dùng để làm thuốc.
- Lưu ý úp ngược lá khi phơi, điều này sẽ giúp giữ lại tối đa chất dinh dưỡng trong lá. Cuối ngày, lá sẽ săn lại. Lúc này, tuốt cuống, nhặt sạch nhánh lá, chỉ để lại mắt lá xanh nâu và mỏng như tơ. Sau 2-3 ngày nắng, sẽ thu hoạch được một mẻ lá diệp hạ châu khô.
- Để hạt khô trong lọ sạch, kín đáo và khô. Cành và lá diệp hạ châu sau khi thu hái hạt cho vào túi sạch, khô và đây là dược liệu chính.
Cách nấu cây chó đẻ tươi
- Chỉ cần thu hoạch và cắt hạ châu tươi một năm
- Rửa và tráng lại bằng nước sôi để nguội
- Cho vào nồi sắc lấy nước uống trong ngày.
Một số công dụng của trà diệp hạ châu – chó đẻ răng cưa
Điều trị bệnh tiểu đường
Vào năm 1995, công dụng của trà diệp hạ châu trong việc giảm lượng đường trong máu đã được công bố. Lượng đường trong máu giảm đáng kể ở bệnh nhân đái tháo đường khi dùng thuốc có chứa diệp hạ châu.
Điều trị viêm gan
Diệp hạ châu (Phyllanthus amarus) có tác dụng ức chế enzym DNA polymerase của virus viêm gan B và có khả năng điều trị viêm gan B; mang lại hiệu quả khử trùng 59%.
Giải độc
Theo một số tài liệu để lại, người Việt; Ấn Độ; Trung Quốc sử dụng trà diệp hạ châu chữa mụn nhọt, lở loét, đinh, rắn cắn, tẩy giun…
Giảm đau hiệu quả
Kenneth Jones và một số nhà nghiên cứu ở Brazil đã khám phá công dụng giảm đau mạnh và bền vững của một số loại Phyllanthus, bao gồm cả Phyllanthus niruri – cây diệp hạ châu. Nhờ sự có mặt của axit gallic, ethyl ester và hỗn hợp steroid (β-sitosterol và stigmasterol) mà công dụng giảm đau của trà diệp hạ châu mạnh hơn indomethacin gấp 4 lần và mạnh hơn morphin 3 lần.
Hỗ trợ bệnh đường tiêu hóa
Cây chó đẻ răng cưa có khả năng kích thích ăn ngon miệng, kích thích trung tiện. Người Ấn Độ thường sử dụng chữa các bệnh như: bệnh kiết lỵ, táo bón, thương hàn, viêm đại tràng. Người dân Haiti, Java sử dụng cây thuốc này để chữa bệnh dạ dày, rối loạn tiêu hóa,…
Lợi tiểu
Y học cổ truyền ở một vài nước đã dùng diệp hạ châu làm thuốc lợi tiểu, chữa phù thũng. Một nghiên cứu của Đại học Dược Santa Catarina (Brazil-1984) đã phát hiện ra một loại alkaloid của diệp hạ châu (phyllan thoside) có công dụng chống co thắt cơ vân và cơ trơn. Các nhà khoa học đã dựa vào đó để giải thích về hiệu quả của cây thuốc này trong việc chữa bệnh sỏi thận và sỏi mật.
Bệnh liên quan đến đường hô hấp
Người Ấn Độ dùng diệp hạ châu chữa ho, viêm phế quản, hen phế quản, lao phổi…
Hướng dẫn cách sử dụng trà diệp hạ châu – cây chó đẻ răng cưa
Hãm nước sôi với lá diệp hạ châu khô như hãm nước trà, nước chè…, nên uống trong ngày. Nước diệp hạ châu có màu nâu sẫm, mùi thơm, có thể uống thay cho nước trà. Người mới uống, ban đầu có thể sẽ chưa quen với vị đắng của trà diệp hạ châu, nếu có thể thì hãy cho thêm một chút cam thảo để tạo vị ngọt nhẹ giúp dễ uống hơn.
Một vài lưu ý khi sử dụng trà diệp hạ châu
- Khi bắt đầu sử dụng nên dùng với liều lượng nhỏ, sau đó tăng dần lên. Đặc biệt, nếu không mắc bệnh gan thì chỉ nên dùng với liều lượng vừa phải; không nên dùng quá thường xuyên.
- Cây chó đẻ có tính hàn nên có tác dụng giải nhiệt hiệu quả. Tuy nhiên, nếu người sử dụng ở thể hàn mà lại dùng cây chó đẻ thường xuyên và dùng liều lượng nhiều thì lại rất nguy hại.
- Diệp hạ châu có vị đắng, lạnh, khi sử dụng lâu dài sẽ gây ra mệt mỏi. Mặc dù chưa có báo cáo nào về những tác dụng phụ của loại cây này đối với phụ nữ có thai; tuy vậy cũng cần thận trọng khi sử dụng nó trong thời kỳ đầu mang thai.
Cách nấu cây chó đẻ răng cưa với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Cùng tham khảo và tìm hiểu kỹ trước khi sử dụng cây thuốc này nhé.