Dĩ hòa vi quý là triết lý sống hòa hợp của Khổng Tử, giúp con người tìm lại an yên nội tâm và trở về với văn hóa Thần truyền đầy đạo đức, nhân ái, tôn kính Trời Đất
- Quân tử cầu chư kỷ – Người quân tử trách mình
- Quân tử bất khí – Lời dạy khơi nguồn sống cao thượng và tự do
- Cấp xã cấp sổ đỏ lần đầu từ 1/7
Xem nhanh
Dĩ hòa vi quý – Lời dạy thâm sâu từ Luận Ngữ
“Dĩ hòa vi quý” Lấy hòa làm quý –Là một trong những tinh hoa tư tưởng Khổng Tử; được chép lại trong Luận Ngữ. Câu nói thể hiện triết lý sống hướng tới sự hài hòa trong mọi mối quan hệ: giữa người với người, con người với thiên nhiên và với chính bản thân mình.
Khổng Tử không chỉ xem “hòa” là tránh mâu thuẫn, mà là sự thấu hiểu, cân bằng và đồng thuận dựa trên đạo lý. Hòa không có nghĩa là nhượng bộ vô nguyên tắc, mà là biết vận dụng trí tuệ, nhân ái và đạo đức để xây dựng cuộc sống bền vững, chan hòa.
Trong xã hội: “Hòa” là điều kiện để cộng đồng ổn định và phát triển. Người biết hòa hợp là người hiểu được giá trị của sự cảm thông, tôn trọng và hướng thiện.
Trong nội tâm: Muốn có hòa khí với đời; trước tiên phải có sự thanh tịnh trong tâm. Người sống theo đạo “Nhân, Lễ, Nghĩa, Trí; Tín” mới có thể đạt đến sự hài hòa trong tư tưởng và hành động.
Trong quan hệ với vũ trụ: Khổng Tử nhấn mạnh con người cần sống thuận tự nhiên, hòa mình trong sự vận hành của trời đất. “Hòa” ở đây là sự tương thông giữa lòng người và thiên đạo.
Dĩ hòa vi quý – Tinh thần cốt lõi của văn hóa Thần truyền
Trong nền văn hóa Thần truyền phương Đông, con người không chỉ là cá thể sinh học; mà là sinh linh gắn bó với Trời – Đất – Thần. Tư tưởng dĩ hòa vi quý chính là lời nhắc nhở về sự trở về với thiên mệnh; với đạo Trời.
Sống thuận theo Thiên ý: Mọi quy luật trong vũ trụ đều có trật tự. Khi con người sống trái đạo, hỗn loạn sẽ sinh ra. Sống “hòa” là thuận theo lẽ trời, không cưỡng cầu, không tranh đấu vô minh.
Đặt đạo đức lên hàng đầu: Văn hóa Thần truyền đề cao những giá trị như nhân ái; từ bi, chính trực và khoan dung. “Dĩ hòa vi quý” thể hiện rõ rằng chỉ có đạo đức mới kiến tạo được sự hòa hợp thực sự.
Xã hội hòa hợp – dấu hiệu trời ban phước: Trong quan niệm cổ, một xã hội hòa thuận là biểu hiện của phúc đức và sự bảo hộ từ Thần linh. Khi con người sống đạo đức, tôn kính Trời Đất, hòa bình sẽ được duy trì.
Triết lý này không chỉ là một nguyên tắc sống, mà còn là chiếc cầu nối giữa hiện tại và cội nguồn linh thiêng của nền văn hóa Thần truyền đang dần bị lãng quên.
Dĩ hòa vi quý – Bài học ứng dụng trong đời sống hiện đại
Trong thế giới ngày nay, khi chủ nghĩa cá nhân và sự tranh giành lấn át tinh thần cộng đồng, “Dĩ hòa vi quý” trở thành một ngọn đèn soi đường cho từng cá nhân, tổ chức và cả xã hội.
Trong gia đình: Hòa thuận là chìa khóa gìn giữ hạnh phúc. Vợ chồng biết nhường nhịn, cha mẹ biết lắng nghe; con cái biết thấu hiểu, sẽ tạo nên một mái ấm bền vững.
Trong công sở và tổ chức: Văn hóa làm việc tích cực không đến từ cạnh tranh khốc liệt, mà từ sự tôn trọng lẫn nhau. Hòa hợp giữa sếp và nhân viên, giữa đồng nghiệp, sẽ thúc đẩy hiệu suất và lòng trung thành.
Trong cộng đồng: Các mâu thuẫn về niềm tin, văn hóa hay quan điểm có thể được giải quyết nếu con người thực hành “dĩ hòa vi quý” – Lấy lắng nghe và thấu cảm làm gốc.
Trong quan hệ quốc tế: Tư tưởng “Dĩ hòa vi quý” chính là thông điệp hòa bình. Chỉ có đối thoại, hiểu biết và thiện chí mới giúp các quốc gia cùng vượt qua khủng hoảng và xây dựng tương lai bền vững.
Dĩ hòa vi quý – Vượt qua thách thức thời đại
Tuy cao đẹp, việc sống theo “Dĩ hòa vi quý” trong xã hội hiện đại gặp không ít trở ngại: con người ngày càng đặt cái tôi lên trước, đạo đức suy giảm; áp lực vật chất bủa vây. Để khôi phục tinh thần hòa hợp, cần những bước đi cụ thể:
Tái lập giáo dục đạo đức truyền thống: Đưa triết lý Khổng Tử trở lại chương trình học; nhấn mạnh giá trị của l; nghĩa; liêm, sỉ – những yếu tố cấu thành sự hòa hợp.
Tu dưỡng nội tâm: Thực hành thiền định, học hỏi giáo lý cổ xưa để rèn luyện tâm tính; hướng tới sự quân bình; an nhiên.
Gắn kết cộng đồng qua văn hóa: Khôi phục các lễ hội truyền thống; hoạt động văn hóa – tâm linh để gắn kết người với người trong tinh thần hòa ái và tôn kính tổ tiên.
Dĩ hòa vi quý – Ngọn đèn soi đường trở về cội nguồn
“Dĩ hòa vi quý” không chỉ là di sản tư tưởn;, mà còn là kim chỉ nam giúp con người quay về với nguồn cội – nơi đạo lý; thiên mệnh và lòng nhân ái cùng hòa quyện. Trong cơn lốc vật chất; lời dạy của Khổng Tử vẫn vang vọng như lời nhắn gửi của Trời: Hãy sống hòa hợp; sống nhân nghĩa, sống đúng với đạo làm người.
Nếu mỗi cá nhân thấu hiểu và thực hành “dĩ hòa vi quý”; thế giới này sẽ trở nên bình an hơn – Từ mái nhà; làng xóm đến quốc gia và toàn nhân loại.