Có những lúc, chúng ta cảm thấy mình quá nhỏ bé, mờ nhạt giữa thế giới rộng lớn này. Nhưng giá trị thật sự không nằm ở sự rực rỡ bề ngoài; mà ở cách ta âm thầm soi sáng, giúp đỡ người khác. Câu chuyện về cột đèn tự ti – cột đèn số 30 – là một ví dụ sâu sắc cho sự giằng co giữa tự ti và tự phụ, và hành trình mà nó đã trải qua để tìm lại giá trị thật của bản thân.
- Cột Đèn Tò Mò – Phần 1
- Cột Đèn Lười Biếng – Phần 2
- Dặn con – Lời thì thầm giữa gió đồng
- Cột Đèn Ngạo Mạn – Phần 3
Xem nhanh
Cột đèn tự ti: từ tự hào đến thất vọng
Trên một con phố nhỏ, nép mình giữa những tán cây rậm rạp; có một cột đèn âm thầm đứng đó. Đó là cột đèn số 30, không quá cao, không quá nổi bật; và ánh sáng nó tỏa ra thì chỉ vừa đủ để soi rõ một khoảng nhỏ xung quanh chân mình. Số 30 luôn đứng đó với vẻ mặt buồn bã, tự ti, ngày nào cũng cúi đầu thở dài:
- “Tôi nhỏ bé quá. Tôi chẳng thể nào quan trọng như những cột đèn rực rỡ khác.”
Thực ra, chẳng phải ngay từ đầu số 30 đã tự ti. Ngày đầu mới được dựng lên, nó từng rất tự hào về chính mình; từng cho rằng mình là chiếc cột đèn đặc biệt nhất khu phố này. Nó từng nghĩ, chắc chắn ánh sáng của mình sẽ rực rỡ như số 21 hay mạnh mẽ như số 5 ở đại lộ kia. Nhưng khi bóng đèn đầu tiên được bật sáng, sự thật lại hoàn toàn ngược lại: ánh sáng của nó quá mờ nhạt.
Vòng luẩn quẩn của tự phụ và tự ti
Từ thất vọng đến chán nản, rồi sự tự phụ ban đầu dần dần chuyển thành một nỗi tự ti ám ảnh sâu sắc. Thực ra, tự ti ấy xuất hiện cũng chính bởi tham vọng tự phụ trước đó đã không thể thỏa mãn.
Bản chất số 30 không hề kém cỏi, nhưng nó luôn so sánh bản thân với những cột đèn lớn khác; và tự tạo ra khoảng cách, tự cô lập chính mình khỏi mọi người.
Những lời động viên đầu tiên
Mỗi lần xe kéo chở rác đi ngang qua, thấy số 30 ủ rũ, lại động viên:
- “Ánh sáng của cậu nhỏ thật đấy, nhưng nó vẫn quan trọng mà.”
Nhưng số 30 chỉ lắc đầu, buồn bã đáp lại:
- “Cậu không hiểu đâu, tôi sinh ra chẳng để làm gì hết. Tôi yếu ớt thế này, làm sao giúp được ai?”
Xe kéo dừng lại, nhẹ nhàng bảo:
- “Có lần tôi đi qua đây vào buổi sáng sớm đầy sương mù. Khi đó, những cột đèn to lớn đều chìm trong làn sương dày đặc. Nhưng ánh sáng mờ mờ từ cậu, vì ở thấp và dịu nhẹ; lại chính là điều duy nhất giúp tôi nhận ra đường đi.”
Số 30 hơi bất ngờ, nhưng rồi nhanh chóng phủ nhận:
- “Cậu chỉ đang an ủi tôi thôi. Một chút ánh sáng yếu ớt ấy thì có ích gì?”
Bài học từ con đường
Con đường, lặng lẽ lắng nghe, cuối cùng cũng lên tiếng với chất giọng trầm tư của kẻ từng trải:
- “Cậu biết không, cậu đang tự làm tổn thương chính mình đấy.”
Số 30 ngạc nhiên hỏi lại:
- “Tự làm tổn thương? Ý cậu là sao?”
Con đường ôn tồn giải thích:
- “Bản chất tự ti và tự phụ thực ra là hai anh em sinh đôi luôn song hành cùng nhau. Khi cậu quá đề cao chính mình (tự phụ); cậu sẽ dễ dàng thất vọng khi không đạt được điều mình muốn, rồi trở nên tự ti. Và khi tự ti xuất hiện, cậu lại tự cô lập chính mình khỏi cộng đồng; càng khiến bản thân thêm đau khổ. Vòng luẩn quẩn đó chỉ khiến cậu mãi mãi vô dụng mà thôi.”
Hành trình thức tỉnh của cột đèn tự ti
Số 30 nghe thế, im lặng suy nghĩ. Nó bỗng chợt nhận ra rằng chính sự kiêu ngạo ban đầu đã khiến nó đánh mất bản thân, và giờ đây, sự tự ti đó đang làm nó mờ nhạt đi từng ngày.
Xe kéo tiến lại gần hơn, tiếp lời con đường:
- “Cậu không nhận ra giá trị của cậu chỉ vì cậu luôn đứng một mình, luôn nghĩ theo cách so sánh. Cậu đâu biết, với người đang lạc đường, chỉ cần một chút ánh sáng nhỏ cũng có thể trở thành ngọn hải đăng dẫn lối. Giá trị thật sự không nằm ở kích thước ánh sáng, mà nằm ở việc cậu có thể giúp ích được cho ai đó.”
Con đường nhẹ nhàng bổ sung:
- “Nếu cậu cứ mãi ôm lấy sự tự ti, cậu sẽ luôn nghĩ rằng mình vô dụng. Nếu cậu vẫn tiếp tục giữ lấy lòng tự phụ, cậu sẽ luôn thất vọng vì không thể trở thành trung tâm. Chỉ khi cậu bước ra khỏi hai cái bóng ấy, nhìn rõ bản thân, cậu mới thấy được giá trị thật của mình nằm ngay trong cách mà cậu ảnh hưởng đến mọi người.”
Kết thúc: Một ánh sáng nhỏ, một giá trị lớn
Số 30 lặng im. Nó đã hiểu ra vấn đề, rằng bản thân mình chưa từng yếu kém như mình nghĩ. Chỉ là nó đã tự tạo ra những kỳ vọng sai lầm rồi thất vọng khi không đáp ứng được chúng. Chỉ là nó đã tự cô lập chính mình, rồi tự làm tổn thương chính mình mà thôi.
Từ đêm hôm đó, cột đèn số 30 đã thay đổi. Nó không còn cúi đầu tự ti hay ngẩng cao đầu tự phụ nữa, mà chỉ lặng lẽ soi sáng góc nhỏ bé của riêng nó. Và rồi, dần dần, nó cảm nhận được một điều kỳ lạ: mỗi lần sương mù buông xuống con phố, ánh sáng của nó trở thành điều gì đó thật đặc biệt, thật quý giá với những người đang bước đi trong làn sương dày đặc.
Số 30 mỉm cười thật nhẹ. Nó nhận ra rằng:
- Giá trị của mỗi người không nằm ở sự to lớn, mà nằm trong cách họ tác động đến người khác – dù chỉ là một chút ánh sáng nhỏ nhoi giữa bóng tối mênh mông.
Xem tiếp Phần 5